روح الله فتح آبادی دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی در مصاحبه ای با پایگاه خبری اصل ماجرا اهمیت توانبخشی شغلی و حرفه ای نوجوانان با اختلال طیف اتیسم
فتح آبادی درباره اهمیت شغل به خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری اصل ماجرا گفت: افراد كار ميكنند تا پولي به دست بياورند. اما پول تنها دليل کار کردن افراد و يا حتي مهمترین دليل آن ها در انتخاب مشاغل مختلف نميباشد. علاوه بر به دست آوردن پول، كار کردن مزایای ديگري نيز دارد. كاري كه مردم انجام ميدهند در گذراندن وقت آنها تأثير ميگذارد، در تعيين دوستان و اجتماعي شدن آن ها مؤثر است، و بسياري از نيازهاي ديگران آنها را برآورده ميسازد. علاوه بر اين داشتن شغل و نوع آن در آنچه كه افراد در مورد خودشان فكر ميكنند و يا ديگران در مورد ايشان فكر ميكنند تأثير ميگذارد. در اغلب اوقات نوع شغل و حرفه كانون اصلي هويت افراد به شمار ميرود و افراد هويت خود را با شغلي كه دارند شكل ميدهند. در بسياري از فرهنگها معمول است كه افراد در اولين ديدار از شغل يكديگر سوال ميپرسند. جامعه نيز ارزش بالايي را براي اشتغال افراد قائل است. افرادي كه كار نميكنند در معرض قضاوتهاي منفي مردم قرار ميگيرد.
این کارشناس درباره توانبخشی شغلی نوجوانان اتیسمی افزود:
بسیاری از نوجوانان با اختلال طیف اتیسم قادر به پیدا کردن شغل مناسب نیستند و به دلیل کم توانی که دارند در بسیاری از مهارتهای پیش حرفهای، حرفهای، مهارتهای انجام کار، و مهارتهای اجتماعی در محیطهای حرفهای(مرتبط با نوع شغل) با محدودیت روبرو هستند. قابلیت استخدامی این افراد پایینتر از حد لازم است. نداشتن کار نه تنها موجب اشتغال این افراد به برخی از کارهای کاذب میشود، بلکه از احتمال زندگی مستقلانه آن ها نیز میکاهد. افزون بر این بیکاری پیامدهای روانی نامطلوبی برای این جوانان از قبیل افسردگی، کاهش اعتماد به نفس و در برخی مواقع افزایش پرخاشگری و رفتارهای نامطلوب دارد. برنامههای آموزش برای این افراد در حوزههای آموزش حرفهای، آموزش مهارتهای استخدامی، آموزش مهارتهای اجتماعی و مهارت های حرکتی دریک شغل ویژه، میتواند شانس جستجوی کار، پیدا کردن شغل مناسب، و حفظ آن افزایش دهد.
فتح آبادی در انتها در مورد آموزش شغلی نوجوانان اتیسمی خاطرنشان کرد:
این آموزش ها باید توسط متخصصان مرتبط قبل از ورود این نوجوانان به سن اشتغال صورت گیرد به این صورت که برنامه هایی در مکان های مشخص تدوین شود که درآنجا از هر فرد با اختلال اتیسم سنجش و ارزیابی از توانایی ها، نقاط ضعف، علائق، استعدادها، (این سنجش ها باید از طریق مصاحبه، مشاهده و استفاده از آزمون ها روانی صورت بگیرد) به عمل آید. پس از سنجش و ارزیابی از ویژگی فرد، نوبت به برنامه ریزی برای آموزش مهارت های شغلی و حرفه ای می رسد چون افراد با اختلال طیف اتیسم یک طیف را دربر می گریند پس باید برنامه ریزی برای آموزش مهارت های شغلی و حرفه ای کاملا انفرادی باشد. پس از آن آموزش ها را باید شروع کرد برای اینکه آموزش ها با پیشرفت روبرو شود نیاز به یک تیم از جمله روانشناش، روانسنج، متخصص توانبخشی و متخصص آن شغل مورد نظر که قرار است آموزش داده شود می باشد. متاسفانه هنوز در کشور ما به اشتغال این نوجوانان اهمیتی داده نمی شود و باید هرچه سریعتر اقدامات لازم هم در جهت آموزش این افراد و هم درجهت اشتغال یابی شان صورت بگیرد.